سابقه کشت درخت خرما(نخل) در دنیا به بیش از 5000 سال پیش رسیده و کاشت آن در ایران از بدو تاریخ و تشکیل سلسله هخامنشی معمول بوده است. تکثیر این درخت بوسیله هسته خرما یا بوسیله جابجا کردن پاجوشها (جوانه های خرما) صورت می گیرد.
بهترین وسیله تکثیر خرما همان جابجا کردن درخت کوچکی است که اطراف درخت نخل مادر تولید می شود. بهترین فصل تکثیر، تابستان و ماههای تیر و مرداد است. طریقه باروری این درخت بدینصورت است که به ازاء هر 95 اصله درخت ماده ، 15 اصله پایه نر در نظر گرفته میشود و خوشهها را از درخت نر درمیآورند و درختان ماده را باور میکنند که در اصطلاح محلی به این عمل ایوار میگویند. درخت خرما دارای انواع مختلف میباشد و بعضی معتقدند به 400 نوع میرسد.
معمولاً اولین درختی که به ثمر می نشیند و رطب و خرما می دهد آل مهتری و آخرین هلیلی می باشد. از انواع دیگر نخل میتوان به مضافتی، خنیزی، مرداسنگ، هلو(halow)، سلانی، کریته(karita)، شاهانی، شکری و … اشاره کرد. مراحل مختلف رشد میوه نخل بدین صورت است که ابتدا به صورت سفید و مانند پنیر است که به آن کور (Kuvr) میگویند و بعد به ترتیب پنگرك(Pengerak)، کنگ(kong)، رطب(retab) و بالاخره خرما در می آید. خرمایی که به حد رشد نرسیده منگ (meng) و خرمای خشک را سلنگ(saleng) ، هسته آن را استک (estak) و سرپوش آنرا پیزگ (pizg) می گویند.
چند اصل که براى کاشت نهال دريک هکتار نياز داريم
از نظر اقتصادى فواصل رديفهاى درختان را در نهالکارى يک يا يکونيم متر نمىگيريم بلکه فواصلى را به اندازه ۵/۱ تا ۲ متر در نظر مىگيريم. در صورتى که فواصل رديفهاى کاشت خيلى فشرده باشد از نظر پوشش منطقه خيلى زود اين خواسته برآورده مىگردد ولى نياز به موارد زير نيز پيدا مىشود:
- تعداد زيادترى نهال بزرگ که خود متحمل هزينهٔ بالاترى جهت جنگلکارى خواهد شد.
- هزينه زياد جهت حفظ و حراست
- تُنُک کردن خيلى زود و يا روشن کردن نهالهاى کوچک و حذف آنها از منطقه که غير از صرف هزينه هيچ منفعت ديگرى از نظر توليد براى ما ندارد.
با کود دادن به مناطق کشت شده امروزه مىتوانند نهالهاى جوان را بهصورتى پرورش دهند که پوشش مناسب و دلخواه در منطقه به سرعت و به راحتى به دست آيد. بديهى است در مناطقى که زمين نامرغوب باشد سعى مىشود که فواصل کاشت را نسبت به مناطق مرغوب فشردهتر انتخاب نمود زيرا در آنجا پوشش منطقه و در نتيجه سايه افتادن کامل بر روى زمين به آهستگى و به مرور زمان و در واقع خيلى ديرتر حاصل مىگردد تا مناطق جنگلى مرغوب.
در مناطق جنگلى اقتصادى توصيه مىگردد که فواصل نهالها را بر روى رديفهاى کاشت بين ۷/۱ تا ۸/۱ متر انتخاب نمايند. و با انتخاب ارقام مناسب حدوداً تعداد ۳۳۰۰ نهال در هر هکتار خواهيم داشت.