یکی از سوالاتی که غالباً در مورد خرما به عنوان یک میوه شرین و حاوی کربوهیدرات مطرح می شود، مربوط به نحوه و میزان مصرف مجاز آن در بیماران مبتلا به دیابت است. خرما به دلیل شیرینی ذاتی و طبیعی که دارد ممکن است برای تنظیم قند خون در بیماران مبتلا به دیابت چالش برانگیز بنظر برسد. برای بررسی دقیق تر این موضوع بهتر است ابتدا نگاهی به شاخص گلیسمی (GI) به عنوان معیاری از تاثیر یک ماده غذائی بر قند خون داشته باشیم.
شاخص گلیسمی چیست؟
شاخص گلیسمی (Glycemic Index) که به اختصار GI نامیده می شود، عددی است در بازه 0 تا 100 که به نحوی میزان افزایش قند خون پس از مصرف مقدار مشخصی از یک ماده غذائی حاوی کربوهیدرات را نشان می دهد.
شاخص گلیسمی بالا برای یک ماده غذائی به این معنی است که این ماده غذائی پس از مصرف، قند خون را در مدت کمی به مقدار زیادی بالا میبرد یا به عبارت دیگر قند خود را فوری در بدن آزاد میکند و این باعث میشود، مقدار زیادی انسولین در بدن آزاد گردد. برعکس، شاخص گلیسمی پایین برای یک کربوهیدرات به این معنی است که آن کربوهیدرات قند خود را به طور ملایم و تدریجی و در مدت زمان طولانی آزاد کرده و در اختیار بدن انسان قرار میدهد در نتیجه باعث میشود یک سطح ثابت، یکنواخت و ملایم از انسولین در بدن آزاد شود. متخصصان توصیه میکنند برای سلامتی بیشتر تا حد ممکن از کربوهیدراتهایی با شاخص گلیسمی کمتر از ۵۰ استفاده شود.
به طور کلی پیشنهاد میشود به منظور کنترل وزن، کنترل قند خون، و سلامت قلب از یک رژیم غذائی کم گلیسمی استفاده کنید.
بهره مندی از مزایای طبیعی خرما در بیماران مبتلا به دیابت
منابع مختلف شاخص گلیسمی انواع خرما خشک را بین 31 تا 55 گزارش کرده اند. خوشبختانه خرما با وجود طعم شیرینی که دارد، جزء مواد غذائی با شاخص گلیسمی پایین تا متوسط محسوب می شود. و این یعنی اگر بیماران مبتلا به دیابت خرما را به میزان یک تا سه عدد در روز مصرف نمایند دچار مشکل نخواهند شد.
جایگزین کردن قند مصرفی بیماران مبتلا به دیابت با مقدار مناسب خرما باعث می شود که ضمن کنترل میزان قند خون، از مزایای طبیعی مصرف خرما نیز بهره مند شوند. این میوه شگفت انگیز خاورمیانه، منبع خوبی از مواد مغذی ضروری مانند پتاسیم، منیزیم و ویتامین B6 است.
تجربه نشان داده است که مصرف انواع رطب بیش از انواع خرمای خشک باعث بالا رفتن قند خون خواهد شد.
پیشنهاد می شود افراد مبتلا به دیابت از انواع خشک و کم قند خرما نظیر خرمای زاهدی و خاصوئی استفاده نمایند. با توجه به اندازه کوچک و میزان قند پائین، معمولا هر سه خرما خاصویی به اندازه یک واحد از سایر انواع خرما به حساب می آید. این افراد حتی می توانند به راحتی هر عدد خرمای خشک را به چند تکه کوچک تقسیم کرده و با سایر تنقلات خود مخلوط نمایند.
در انتها پیشنهاد می شود اگر در یکی از شرایط زیر از بیماری دیابت هستید، هر گونه ماده غذائی حاوی قند را با احتیاط بیشتری مصرف نمائید:
• سن بالای 55 سال (برای مردان و زنان)
• مراحل متوسط و شدید بیماری
• وضعیت عمومی ضعیف بدن
• عدم تحمل فردی یا واکنش آلرژیک به محصول
• چاقی