سال ها است که نخل ها به عنوان درختان زینتی در پارک ها و خیابان ها کاشته می شوند. انواع نخل ها بیش از ۲۰۰۰ گونه اند که فقط تعداد اندکی از آن ها جزء گیاهان زینتی به حساب می آیند. این گیاهان بسیار جالب، قیمتی و با ارزش، زیبایی خاصی به محیط زندگی ما می بخشند. نخلهای زینتی، بومی مناطق گرمسیر نظیر گواتمالا، برزیل، سواحل مدیترانه و جزایر قناری می باشند. نخـل ها گیاهان مخصوصی از خانواده پالماسه (Palmaceae) هستند که به وضوح از دیگر گیاهان قابل تشخیص می باشند. برخی از آن ها، دارای برگ های شانه ای یا پر مانند و برخی دیگر دارای برگ های پنجه ای یا بادبزنی هستند. این نخلهای همیشه سبز، بوته ای و به صورت درخت می باشند.
درخت نخل گیاهی مناسب شرایط استوایی و نیمه استوایی بوده و میتوان آن را هم در فضای باز و هم به صورت گلدانی در فضای بسته مانند داخل آپارتمان یا دفتر کار پرورش داد. وجود گلدان درخت نخل در خانه حس استوایی و سرسبزی به فضا میبخشد.
پرورش نخل های زینتی به دلیل مقاومتی که این نوع درختان در مقابل شرایط سخت محیط دارند، به سادگی امکان پذیر است. شکل برگ ها در انتخاب واریته ها نقش مهمی دارد. در بعضی از نخل ها برگ ها شانه ای و در بعضی دیگر برگ ها پهن و پنجه ای اند.
کاشت درخت خرما در گلدان
قسمت اول: آمادهسازی برای جوانه زنی هسته خرما
در قدم اول خرمای رسیدهای که از نوع و کیفیت آن راضی هستید تهیه کرده و پس از میل کردن خرماها، هستههای آن را نگهداری کنید.
در قدم دوم هستهها را کاملا بشورید و هر مقدار خرمای اضافی چسبیده به آن را از بین ببرید. اگر خرمای چسبیده به هسته کنده نمیشود، میتوانید هستهها را به مدت ۲۴ ساعت در آب داغ خیس کنید، سپس آنها را بشویید تا کاملا تمیز شوند.
هسته ها را در آب تازه به مدت ۴۸ ساعت بخیسانید. برای این کار یک فنجان یا کاسه را با آب خنک پر کنید و هستهها را درون آن قرار دهید تا خیس شوند. یک بار در روز آب هستهها را باید عوض شود. یعنی آب قدیمی را ریخته و دوباره با آب تازه پر کنید. خیساندن هستههای خرما باعث میشود که پوشش هسته، آب را جذب و آن را برای فرآیند جوانهزنی آماده کند.
همچنین بذرهایی که بر روی آب شناور میشوند را دور بریزید و تنها از آنهایی که در ته ظرف ماندهاند استفاده کنید.
قسمت دوم: جوانه زنی هسته خرما
در این مرحله پس از اینکه هستهها ۴۸ در آب خیس خوردند، آنها را درون یک دستمال حولهای قرار داده و دستمال حولهای را تا کنید به شکلی که زیر و روی هستهها دستمال باشد. سپس دستمال را با آب مرطوب کنید. هستهها باید به طور کامل با دستمال مرطوب پوشیده شوند.
حال دستمال مرطوب شده حاوی هستهها را درون یک پلاستیک یا ظرف کاملا کیپ قرار دهید. در این مرحله مراقب باشید که هستهها از درون دستمال بیرون نیایند.
بسته را به مدت ۶-۸ هفته در یک مکان تاریک و گرم نگهداری کنید. هستهها در دمای ۲۱ الی ۲۴ درجه سانتیگراد بهتر جوانه میزنند. برای نگهداری این بسته محلی را که معمولا دمای ثابتی دارد (مثلا بالای یخچال) انتخاب کنید.
به طور مداوم هر ۲ هفته یک بار به هستهها سر زده و روند جوانه زنی را بررسی کنید. در صورت نیاز، دستمال را تعویض کنید. پس از ۲-۴ هفته شما جوانههای ریزی بر روی هستهها مشاهده خواهید کرد.
پس از اینکه جوانه به اندازه کافی از هسته بیرون آمد. وقت آن رسیده که هسته جوانه زده را در یک گلدان بکاریم.
گلدان را به شکلی خاکریزی کنید که قسمت پایین هسته از خاک کومپوست و قسمت روی هسته از خاک شنی پر شده باشد. سپس آن را به آرامی آبیاری کنید که خاک آن مرطوب شود، روی گلدان را با پلاستیک بپوشانید و در مقابل نور مستقیم خورشید قرار ندهید. پس از ۳ تا ۸ هفته جوانههای نخل از خاک بیرون خواهند آمد.
قسمت دوم: کاشت هسته جوانه زده شده
ابتدا یک گلدان با زهکشی و سوراخهای کافی در زیر آن انتخاب کنید. گلدانهای سفالی به علت اینکه خودشان از طریق بدنه خود، میزان آب اضافی را تخلیه میکنند معمولا گلدانهای بهتری هستند.
میزان ۳ واحد از ۵ واحد گلدان را از خاک گلدان پر کنید. (برای اندازه گیری این مقدار، میتوانید یک مقدار بیشتر از نصف گلدان را پر کنید) همچنین سعی کنید از خاکهای گلدان غنی استفاده کنید. دقت کنید که خاک را به سمت پایین فشار ندهید. این کار باعث کاهش جریان خروجی آب از گلدان میشود. در صورتی که خاک شما غنی نیست می توانید از کودها برای غنی کردن آن استفاده کنید.
هسته جوانه زده شده را دقیقا در مرکز گلدان قرار دهید و در هر گلدان تنها یک هسته جوانه زده شده بکارید.
باقی گلدان را با خاک گلدان پر کرده و مراقب باشید که جوانه در وسط و در حالت ایستاده باشد. سپس خاک را به میزان خیلی کم فشار دهید تا تنها بتواند هسته جوانه زده شده را نگه دارد.
از اینجا به بعد باید به طور منظم به گلدان آب بدهید. به شکلی که زمان آب دادن به آن باید تمام خاک خیس و از زیر گلدان آب جاری شود.
قسمت سوم: مراقبت از درخت خرما
گلدان را در یک مکان آفتابگیر قرار دهید. درخت نخل به نور خورشید بسیار علاقهمند است و هر چقدر که نور بیشتری به آن برسد، بهتر رشد خواهد کرد.
فاصله هر بار آبیاری را به شکلی تنظیم کنید که قبل از هر آبیاری، حدود ۵ سانتی متر از روی خاک خشک شده باشد. برای بررسی این کار دو بند انگشت خود را درون خاک فرو ببرید و اگر احساس رطوبت کردید، نیازی به آبیاری نیست. در غیر این صورت باید به گلدان آب بدهید. بهتر است که به گیاه هر موقع که نیاز دارد آب داده شود تا اینکه طبق یک برنامه زمان بندی به آن آب بدهید. اما در هر صورت درخت خرما به طور معمول هر هفته یک بار نیاز به آبیاری دارد.
زمانی که احساس کردید که گیاه شما به اندازه کافی بزرگ شده و گلدان برای آن کوچک است، بهتر است که گلدان آن را تعویض کنید و آن را به یک گلدان بزرگتر منتقل کنید.
در نهایت در صورتی که درخت نخل شما به اندازه کافی بزرگ شد میتوانید آن را در باغچه یا باغ خود بکارید. باید به این نکته دقت کنید که درخت خود را در مکانی که بهترین نور آفتاب به آن برخورد میکند بکارید. برای کاشت آن حفرهای به قدر کافی عمیق کنده تا تمام ریشه درخت در آن قرار گیرد. همچنین در نظر داشته باشید که درخت نخل شما ممکن تا ۱۵ متر ارتفاع بگیرد. پس برای انتخاب محل کاشت آن دقت مناسب را داشته باشید.